Ósmy zmysł – czym jest interocepcja i jak wspierać dziecko w budowaniu świadomości własnego ciała?
Interocepcja to do tej pory jeden z najmniej znanych i zbadanych ludzkich zmysłów. Co prawda samo pojęcie interocepcji było używane już w XIX w., jednak odnosiło się jedynie do podświadomego odczuwania funkcjonowania poszczególnych organów organizmu ludzkiego (tzw. czucia trzewnego). Obecnie termin ten uległ znacznemu rozszerzeniu i dotyczy również wysiłku mięśniowego, łaskotania lub wrażeń naczynioruchowych, które są odczuwane dzięki stymulacji wolnych zakończeń nerwowych. Co więcej, aktualnie bada się również zależności między strukturami nerwowymi związanymi z interocepcją a świadomością, gdyż takie zaburzenia, jak niepokój, depresja czy zespół jelita drażliwego, są z nią powiązane.
Podsumowując, interocepcja jest to sposób wymiany informacji między układem nerwowym a ciałem. To reprezentacja wszystkich doznań pochodzących od organów wewnętrznych, tkanek, hormonów we krwi i systemu odpornościowego przetwarzana przez mózg. To przesyłanie, odbieranie i interpretowanie informacji o ruchach jelit, biciu serca, odczuwalnym ciśnieniu krwi, oddychaniu, odczuciu głodu, sytości, a także o parciu na pęcherz oraz odczuwalnym miejscu i rodzaju bólu.
Wyróżniamy następujące trzy główne aspekty interocepcji (wg S. Garfinkiel, H. Critchel):
- Wrażliwość interocptywna, inaczej podatność na bodźce płynące z ciała.
- Dokładność interoceptywna.
- Świadomość interoceptywna, czyli umiejętność określania doznań płynących z ciała oraz nadawania im znaczenia (przekonania i emocje z nimi związane).
Gdzie mieszka (...)
